Istorijat

Istorijat

Na inicijativu Narodnog fronta i Povereništva unutrašnjih poslova tadašnjeg Petog rejona grada Beograda (kako se tada nazivala današnja Gradska opština Zvezdara), 29. juna 1947. godine u prostorijama Narodnog fronta u Čiča Ilijinoj ulici br. 4 u Beogradu, osnovano je Dobrovoljno vatrogasno društvo Petog rejona grada Beograda (u daljem tekstu: Društvo), sa zadatkom da štiti i brani od požara opštenarodnu, zadružnu i privatnu imovinu i živote građana, što čini do dana današnjeg – sa izuzetnom energijom i entuzijazmom svojih članova, humanih i časnih ljudi – dobrovoljnih vatrogasaca sadašnjeg DVD-a ZVEZDARA.

Utemeljivači Društva koji su činili Inicijativni odbor za osnivanje Dobrovoljne vatrogasne čete Petog rejona grada Beograda bili su: Božidar Grujić, Nikola Nakarada, Miloš Manojlović, Milan Mudrinić, Petronije Urošević, Milan Milutinović, Branislav Todorović, Vlastimir Aćimović, Sava Ilibašić i Svetozar Martinović. Njih 10 sazvali su osnivačku skupštinu na kojoj je bilo prisutno 40 dobrovoljno prijavljenih građana.

Na prvoj osnivačkoj skupštini koja je održana u nedelju, dan posle Vidovdana, te davne 1947. godine, jednoglasno je donesena odluka o osnivanju Dobrovoljne vatrogasne čete Petog rejona grada Beograda. Za prvog predsednika Dobrovoljne vatrogasne čete Petog rejona Beograda izabran je Živan Babić, za sekretara Milan Mudrinić, za komandira čete Božidar Grujić, za zamenika komandira čete Nikola Nakarada, za predsednika Nadzornog odbora Miloš Manojlović i za spremištara Petronije Urošević.

Privremeni smeštaj Društva bio je u ulici Živka Davidovića br. 64 u prostorijama osnovne škole „Ćirilo i Metodije”. Radilo se sa puno teškoća, bez najnužnijih sprava i opreme, podesnih prostorija i uniformi, a materijalnih sredstava niotkud. Za praktično uvežbavanje vatrogasaca izvrnuta stolica je zamenjivala vatrogasnu pumpu i tako dalje.

U prvoj godini društva, pisana je molba za dodelu dve sijalice od po 40 sveća, 3kg eksera i drugo. Narodni odbor Petog rejona grada Beograda obavestio je Društvo o prvoj dotaciji u iznosu od 4.000 dinara. Tada se i tako moglo i moralo. I pored svih teškoća entuzijazam članova Društva bio je odlučujući.

Vremenom su se uslovi popravili. Dobijene su prve sprave i prve uniforme. Pomoć je stizala i iz drugih društava, a među prvima od DVD-a Bela Crkva.

Počelo sa sa osposobljavanjem prvih članova. Kurs za vozače motora položilo je 20 članova Društva. Javljala se sve veća želja za omasovljenjem, za postizanjem što boljih rezultata na svim poljima zaštite od požara. Bilo je to posleratno vreme – posle Drugog svetskog rata, kada su dobrovoljne radne akcije bile dnevni zadatak, kada su kursevi i predavanja bili osnovni metodi vaspitanja građana, vreme bez televizije i interneta, već radio aparata koje je mali broj građana posedovao. Stanari stambenih zgrada, ili dvorišta okupljali su se pored prozora srećnika koji je imao radio aparat da bi slušali zanimljivu radio emisiju, prenos fudbalske utakmice i slično.

Bilo je to vreme nemanja, racionalnog snabdevanja, bonova i redova, ali i vreme puno elana, entuzijazma, dobrovoljnosti, ali i samoodricanja.

Kako su dotacije rasle, ambicije su bile sve veće i zahtevale su i nova sredstva. Sve je bilo usmereno ka tom cilju, jer se nije mogao očekivati brži i bolji razvoj bez finansijskih sredstava. Razvozila se voda, polivali drumovi, prali prozori, obezbeđivalo snimanje filmova, ispumpavala voda iz podruma, dežuralo u bioskopima. U prostorijama Društva otvoren je i ugostiteljski društveni bife. Počelo se i sa servisom vatrogasne opreme u radnim organizacijama. Sa sticanjem materijalnih sredstava, dotacijama od Narodnog odbora Petog rejona, počelo se lakše živeti. Izmireni su dugovi i više se nije postavljalo pitanje raspolaganja minimalnim sredstvima, na primer za kupovinu jedne uniforme.

Polovinom 1948. godine dobijene su prostorije u Bulevaru revolucije br. 353, pa su aktivnosti postale raznovrsnije i intenzivnije. Pored ostalih osnovana je dramska, horska i muzička sekcija. Za prvog službenika u Društvu postavljen je Vojislav Ilić.  Uz pomoć Narodnog odbora Petog rejona zajedno sa pripadnicima vatrogasne milicije počelo se organizovanije sa pregledima radnih organizacija na teritoriji opštine.

Godine 1951. Društvo dobija prostorije u ul. Bulevar revolucije br. 179 čime su stvoreni još bolji uslovi za rad, jer su prostorije bile u samostalnoj građevinskoj celini.

Značajan datum u životu i radu Društva je 1954. Godina, kada je Društvo od Narodnog odbora Petog rejona dobilo vatrogasnu zastavu. Posle uspešno izvedene vatrogasne vežbe na zgradi VI muške gimnazije u Beogradu, Predsednik Narodnog odbora „Starog Đerma”, Đorđe Dodić predao je Društvu vezenu vatrogasnu zastavu u trajno vlasništvo.

Prvo motorno vozilo koje je Društvo dobilo bio je jedan trofejni rashodovani kamion, sa kojim je bilo dosta problema jer je uvek bio neispravan. Navalno vatrogasno vozilo Društvo konačno dobija 1956. godine. Navalno vatrogasno vozilo označilo je novi, prespektivniji period u radu Društva.

Pre dobijanja vozila, da bi dalo svoj doprinos u zaštiti građana, Društvo je redovno slalo svoje vatrogasne ekipe koji su smenski dežurale u Vatrogasnoj brigadi Beograda. Po dobijanju navalnog vatrogasnog vozila organizovano je stalno dežurstvo u prostorijama Društva, koje je praktično postalo istureni punkt Vatrogasne brigade, po čijem je naređenju vatrogasna ekipa odlazila na intervencije gašenja požara.

Dotacije su dostigle iznos od 1,6 miliona dinara godišnje, što je predstavljalo veliku pomoć u odnosu na prethodni period i mogućnost da Društvo da svoj puni doprinos u zaštiti građana, što je sa uspehom i činilo.

Smanjenjem redovnih godišnjih dotacija 1958. godine iskrsle su velike teškoće u realizaciji programskih aktivnosti, a postavilo se i pitanje daljeg opstanka Društva. Te godine dobijeno je od opštine samo 400.000 dinara. Da bi se Društvo održalo i ovom prilikom, kao i posle samog osnivanja, ulagani su veliki napori. Sve je činjeno, a obavljani su i razni poslovi uz naknadu kako bi se došlo do neophodno potrebnih sredstava, u čemu se u potpunosti uspelo. Društvo se ne samo održalo, već su i mnoge aktivnosti proširene i time uspešno prebrođena velika kriza.

Godine 1962. na svojoj redovnoj godišnjoj skupštini Društvo dobija svoj sadašnji naziv – DVD ZVEZDARA. Na ovoj skupštini za predsednika je izabran četvrti put Vukašin Dedakin. Inače Vukašin Dedakin ja sa Dragutinom Klašnjom apsolutni rekorder na ovoj funkciji. Klašnja je biran 10,  a Dedakin 8 puta.

U Društvu se posvećivala velika pažnja stručnom usavršavanju članova, posebno kroz organizovanje kurseva i seminara i aktivno učešće na vatrogasnim takmičenjima, kada su i postizani zavidni rezultati. Svakako najveći uspeh je osvajanje prvog mesta u međuzonskom takmičenju u Valjevu 1965. godine i plasman na četvrto mesto na republičkom takmičenju u Lazarevcu u konkurenciji 250 ekipa 1978. godine. U materijalima – arhivi Društva za ove uspehe ističu se Bogoljub Antić, kao motorista, Čedomir Mišić, Dragoljub Dragi Petrović i Dušan Dule Popović, kao i mlađi vatrogasci braća Branislav i Miodrag Aničić, Branislav Josipović, i drugi bez čijeg zalaganja se ne bi mogli postići tako značajni rezultati.

O uspesima kroz istoriju DVD-a ZVEZDARA ne može se govoriti, a da se ne pomenu imena Viktora Domajka, Ljubomira Krstića – čika Ljube, Čedomira Kodžića, Bogdana Perića, Svetislava Solunca, Nikole Nakarade, Brane Cvetkovića, Živadina Obrenovića, Krstivoja Miličića, Brane Cvetkovića, Đorđa Dodića, Dragutina Klašnje, Đure Bunčića, Marka Oljačića, Tihomira Stepića, Krstivoja Miličića, Novice Kostića, braće Radomira i Petronija Uroševića, Nikole Mitrovića, Branka Josipovića, Antona Šupovca, Zećira Zećirovskog, Svetislava Kukića, Vukašina Dedakina, Božidara Grujića, Miodraga Petrovića, Martina Grbovića, Bogoljuba Antića, Dušana Popovića, Pavla Veselića, Milivoja Mlađana, Ljubomira Ivanovića, Ljubisava Adamovića, Ljubomira Pekovića, Božidara Stankovića, Radenka Ristivojčevića, Vojislava Markovića, Milenka Lazina,  Rajka Todorovića, Milovana Guzine, Milenka Stakića, Milijane Ivanović, Randija Zijelinskog, Andrije Krackovića, Ferenca Fazekaša, Slavoljuba Bojkovića, Svetislava Kukića i mnogih drugih koji su danas samo uspomena na mermernim spomen pločama u Sali za operativnu jedinicu i obuku, prozivnicima, ili požutelim fotografijama. Sadašnji članovi brižno neguju uspomenu na njih. Oni su postavili temelje i gradili Društvo.

Koristeći zakonske mogućnosti i status društvene organizacije, Društvo je zadovoljavajući sve veće zahteve privrede i građana za pružanje stručne pomoći 1985. godine kod nadležnog državnog organa zvanično osnovalo, tehnički opremilo i registrovalo svoju Radnu zajednicu. Osam kvalifikovanih radnika stupilo je u radni odnos na poslove iz oblasti zaštite od požara. Osnivanjem Radne zajednice DVD ZVEZDARA, počinje novo razdoblje u životu i radu Društva. Radna zajednica razvija mnogobrojne aktivnosti na planu zaštite od požara ne samo na teritoriji opštine Zvezdara, već i šire u Beogradu. Pomoć aktivnih dobrovoljnih članova Društva obezbeđuje sredstva Društvu za normalan život i rad na programskim zadacima. Uređene su i proširene smeštajne prostorije, nabavljena nova oprema, a Društvo postaje značajniji činilac u tadašnjem sistemu društvene samozaštite opštine i grada. Uporedo sa razvojem samoupravnog društva, pravnog sistema, nauke i tehnike, prema svojim mogućnostima razvijalo se i DVD Zvezdara. Društvo je zabeležilo mnogobrojne uspehe u aktivnistima na planu preventive, obuke profesionalnih radnika na poslovima zaštite od požara, obuke građana i radnika, uvežbavanju ljudstva vatrogasne jedinice, obuke specijalizovanih vatrogasnih jedinica civilne zaštite, dežurstvima na vatrogasnim stražama, takmičenjima i drugim manifestacijama i akcijama. Posebno se ističe tadašnja akcija pod nazivom „Ništa nas ne sme iznenaditi” i „Mesec dana zaštite od požara”.

Pošto opština Zvezdara nije imala sredstva za nabavku vatrogasne opreme, po rashodovanju navalnog vatrogasnog vozila, Operativna vatrogasna jedinica Društva prestala je sa intervencijama gašenja požara, tako da svoj rad bazira na sprovođenju preventivnih mera zaštite od požara. Požare manjeg intenziteta od 1988. godine periodično gasi na sportskim manifestacijama visokog bezbednosnog rizika i slično.

Posle dugotrajnog i mučnog spora radi raseljavanja sa stambenom zadrugom „Univerzitet”, 1992. godine Društvo se seli u adaptirane, ali neuslovne prostorije sa dvorišne strane dela stambeno poslovne zgrade u ul. Bulevar revolucije br. 259. Zbog kućnog reda stambene zgrade bilo je nemoguće sprovoditi mnoge programske zadatke kao što su akcije brzog poziva, noćne vežbe, određene delatnosti u servisu vatrogasne opreme i drugo. I danas je Društvo smešteno u istim prostorijama, samo je ulici vraćen prvobitni naziv – Bulevar kralja Aleksandra. Sve dok lokalna samouprava ne bude rešila konačno pitanje vatrogasnog doma građana Gradske opštine Zvezdara, kao i nabavke navalnog vatrogasnog vozila, sedište DVD ZVEZDARA će biti na istoj adresi.

U cilju zaštite smanjenja požara na teritoriji Gradske opštine Zvezdara, od 2002. godine Društvo proširuje delatnost sprovođenja preventivne zaštite od požara. Vrši se popularizacija kulture zaštite od požara od najmlađih do najstarijih stanovnika Zvezdare, pre svega obukama iz oblasti zaštite od požara dece predškolskog uzrasta, učenika osnovnih i srednjih škola, studenata, građana, kao i osnovnom obukom zaposlenih u pravnim licima. Predavači Društva upoznaju prisutne sa opasnostima od požara i eksplozija i merama preventivne i operativne zaštite. Obuke se vrše u predškolskoj ustanovi Zvezdara, svim osnovnim školama na teritoriji Gradske opštine Zvezdara, Mesnim zajednicama, stambenim zgradama, sportskom centru Olimp, pa čak i na ulicama Zvezdare. U saradnji sa MUP RS, Sektorom za vanredne situacije, Društvo organizuje pripremnu nastavu – posebnu obuku kandidata sa srednjom, višom i visokom stručnom spremom, za polaganje Stručnog ispita za lica koja rade na poslovima zaštite od požara. Visok stepen uspeha sa prosečnom ocenom vrlodobar, potvrđuje napore čelnika Društva i Aktiva predavača da daju maksimalan doprinos u organizaciji i realizaciji navedene nastave. Prema rezultatima uspeha kandidata u protekloj deceniji i mišljenju komisija MUP RS, posebna obuka u organizaciji DVD ZVEZDARA smatra se među najuspešnijima u Srbiji.

Vatrogasce Operativne jedinice Dobrovoljnog vatrogasnog društva ZVEZDARA možete sresti na gradskim i državnim vatrogasnim takmičenjima – festivalima vatrogastva, pokaznim vatrogasno spasilačkim vežbama, na redovnim patrolnim obilascima zelenih površina teritorije Gradske opštine Zvezdara, protivpožarnoj  straži na fudbalskim stadionima FK PARTIZAN i FK CRVENA ZVEZDA, utakmicama FUDBALSKE REPREZENTACIJE SRBIJE od Beograda do Kruševca, u sportskim halama i arenama Beograda, školama, fakultetima, preduzećima, stambenim objektima i mnogim drugim mestima, gde sprovode preventivne mere, a po potrebi i operativne akcije pomoći građanima u vanrednim situacijama vremenskih nepogoda.

Kroz operativne i druge funkcije Društva prošlo je u proteklih sedam decenija više od 5.000 članova iz Beograda i Srbije, kojima Društvo duguje zahvalnost za njihov samopregoran i human rad na izvršavanju zadataka u zaštiti života, zdravlja i imovine od požara građana Zvezdare i Beograda. Pored onih koji više nisu sa nama, časno je u ovom istorijatu pomenuti veliki doprinos u razvoju Društva koji su dali članovi poslednjih decenija, i to: Momčilo Janković, Fadil Karić, Drobnjak Božo, Miodrag Gligorić, Ivan Zdravković, Đurađ Cvetinović, Ljubomir Ilić, dr Dragan Mlađan, Radenko Tripić, Živorad Jovanović, Mile Dakić,  Zlatko Detar, Ivan Guc, Saša Milić, Dušan Cicvara, Marko Detar, Mile Nikićević, Dragojle Purić, Bora Alimpić, Miodrag Isailović, Milan Jovanović, Sreten Veljković, Milan Ljubojević, Mikailo Cupara, Tanja Guc, Ljubomir Popadić, Dragan Vasić, Zoran Marić, Ana Guc, Ivanka Plavšić, Ranko Kizać, Momir Marković, Nenad Novaković, Nežad Hadžiefendić, Željko Matijašević, Predrag Denkić, Veselin Bulić, Mijodrag Veselinović, Nenad Jovanović, Ljubiša Marinović,  i drugi. Sumirajući ostvarene rezultate zahvalnost se duguje svim članovima, a posebno utemeljivačima Društva i onima koji su se nalazili i danas nalaze na čelu i najodgovornijim funkcijama, kao što su zastupnici Društva, predsednici, komandiri, sekretari i ostali.

Članovi Dobrovoljnog vatrogasnog društva ZVEZDARA su odraz strukture, urbanog višenacionalnog stanovništva, različitog životnog doba, obrazovanja i vere. Duh prijateljstva i ljudske solidarnosti, koji i inače krasi humaniste kao što su dobrovoljni vatrogasci je veliko blago Društva. Najveća želja članova je da tako bude i ubuduće.